Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan

Penyelidikan ini meneroka simbol makanan yang digunakan oleh etnik Tidong di Pulau Sebatik, Tawau Sabah dalam adat perkahwinan yang dilihat dari sudut komunikasi bukan lisan. Penggunaan adat perkahwinan sebagai medium dalam kajian ini adalah berkepentingan untuk memaparkan fungsinya (proksemik) seka...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Nor Adila Samuri
Format: Thesis
Language:English
English
Published: 2022
Subjects:
Online Access:https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/1/24%20PAGES.pdf
https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/2/FULLTEXT.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
id my-ums-ep.40733
record_format uketd_dc
spelling my-ums-ep.407332024-10-10T04:00:56Z Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan 2022 Nor Adila Samuri DS597.33-597.34 Sabah. British North Borneo Penyelidikan ini meneroka simbol makanan yang digunakan oleh etnik Tidong di Pulau Sebatik, Tawau Sabah dalam adat perkahwinan yang dilihat dari sudut komunikasi bukan lisan. Penggunaan adat perkahwinan sebagai medium dalam kajian ini adalah berkepentingan untuk memaparkan fungsinya (proksemik) sekali gus melibatkan pecahan komunikasi bukan lisan yang lain seperti artifaktual dan juga gustik. Kajian lalu memperlihatkan wujud makna tertentu di sebalik simbol makanan yang dihidangkan kepada tetamu. Bagi mengetahui makna simbol makanan yang terdapat dalam adat perkahwinan etnik pengamal tiga objektif kajian telah digariskan iaitu: i) mengenal pasti peletakan makanan yang dihidangkan dalam konteks proksemik bagi pelaksanaan adat perkahwinan; ii) mengkaji makna makanan yang dihidangkan dalam konteks artifaktual bagi pelaksanaan adat perkahwinan; dan iii) menganalisis makna makanan yang dihidangkan dalam konteks gustik bagi pelaksanaan adat perkahwinan. Kaedah kualitatif secara etnografi dengan pemerhatian turut serta di lapangan dan temu bual mendalam secara separa struktur dilaksanakan dengan melibatkan informan yang telah dikenal pasti melalui Pertubuhan Bangsa Tidong Bersatu Sabah (PBTBS), dan Ketua Anak Negeri. Antara informan yang terlibat dalam kutipan data ialah Ketua Anak Negeri, Pengamal Adat, Imam dan warga tua yang mengetahui selok belok pelaksanaan adat dalam konteks kajian. Hasilnya, kajian mendapati peletakan makanan dalam perkahwinan etnik pengamal adalah berlandaskan tingkat adat yang dibahagikan kepada tiga proses iaitu pemisahan (adat ngedukung), peralihan (adat nikah) dan penggabungan (adat bebantang/bedulug). Pemaknaan simbol makanan adalah berdasarkan sub etnik dalam etnik Tidong yang meliputi Sembakung, Nunukan, Sumbol, Tarakan dan Bulungan. Makanan yang dihidang semasa pelaksanaan adat merangkumi makanan utama dan makanan iringan yang mempunyai rasa manisan. Simbol makanan dalam komunikasi bukan lisan yang dipersembahkan dalam adat perkahwinan etnik pengamal membawa maksud kebanggaan, kegembiraan, kebahagiaan dan pengharapan, tanda keislaman serta perlambangan kepada kecantikan pengantin. Kajian ini memperlihatkan bagaimana etnik pengamal iaitu etnik Tidong menterjemahkan makna komunikasi melalui hidangan makanan. Walaupun berlakunya perubahan bentuk dan jenis hidangan yang dipersembahkan, tetapi pengekalan rasa makanan memperlihatkan kearifan lokal digunakan untuk mengekalkan makna makanan dalam pelaksanaan adat. Hasil daripada itu, kajian makanan dari sudut proksemik, artifaktual dan gustik dalam bidang komunikasi sebenarnya memperlihatkan hidangan makanan dalam majlis bukan hanya semata-mata sebagai hidangan tetapi membawa bersama falsafah dan budaya etnik pengamal. 2022 Thesis https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/ https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/1/24%20PAGES.pdf text en public https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/2/FULLTEXT.pdf text en validuser masters Universiti Malaysia Sabah Fakulti Sains Sosial Dan Kemanusiaan
institution Universiti Malaysia Sabah
collection UMS Institutional Repository
language English
English
topic DS597.33-597.34 Sabah
British North Borneo
spellingShingle DS597.33-597.34 Sabah
British North Borneo
Nor Adila Samuri
Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
description Penyelidikan ini meneroka simbol makanan yang digunakan oleh etnik Tidong di Pulau Sebatik, Tawau Sabah dalam adat perkahwinan yang dilihat dari sudut komunikasi bukan lisan. Penggunaan adat perkahwinan sebagai medium dalam kajian ini adalah berkepentingan untuk memaparkan fungsinya (proksemik) sekali gus melibatkan pecahan komunikasi bukan lisan yang lain seperti artifaktual dan juga gustik. Kajian lalu memperlihatkan wujud makna tertentu di sebalik simbol makanan yang dihidangkan kepada tetamu. Bagi mengetahui makna simbol makanan yang terdapat dalam adat perkahwinan etnik pengamal tiga objektif kajian telah digariskan iaitu: i) mengenal pasti peletakan makanan yang dihidangkan dalam konteks proksemik bagi pelaksanaan adat perkahwinan; ii) mengkaji makna makanan yang dihidangkan dalam konteks artifaktual bagi pelaksanaan adat perkahwinan; dan iii) menganalisis makna makanan yang dihidangkan dalam konteks gustik bagi pelaksanaan adat perkahwinan. Kaedah kualitatif secara etnografi dengan pemerhatian turut serta di lapangan dan temu bual mendalam secara separa struktur dilaksanakan dengan melibatkan informan yang telah dikenal pasti melalui Pertubuhan Bangsa Tidong Bersatu Sabah (PBTBS), dan Ketua Anak Negeri. Antara informan yang terlibat dalam kutipan data ialah Ketua Anak Negeri, Pengamal Adat, Imam dan warga tua yang mengetahui selok belok pelaksanaan adat dalam konteks kajian. Hasilnya, kajian mendapati peletakan makanan dalam perkahwinan etnik pengamal adalah berlandaskan tingkat adat yang dibahagikan kepada tiga proses iaitu pemisahan (adat ngedukung), peralihan (adat nikah) dan penggabungan (adat bebantang/bedulug). Pemaknaan simbol makanan adalah berdasarkan sub etnik dalam etnik Tidong yang meliputi Sembakung, Nunukan, Sumbol, Tarakan dan Bulungan. Makanan yang dihidang semasa pelaksanaan adat merangkumi makanan utama dan makanan iringan yang mempunyai rasa manisan. Simbol makanan dalam komunikasi bukan lisan yang dipersembahkan dalam adat perkahwinan etnik pengamal membawa maksud kebanggaan, kegembiraan, kebahagiaan dan pengharapan, tanda keislaman serta perlambangan kepada kecantikan pengantin. Kajian ini memperlihatkan bagaimana etnik pengamal iaitu etnik Tidong menterjemahkan makna komunikasi melalui hidangan makanan. Walaupun berlakunya perubahan bentuk dan jenis hidangan yang dipersembahkan, tetapi pengekalan rasa makanan memperlihatkan kearifan lokal digunakan untuk mengekalkan makna makanan dalam pelaksanaan adat. Hasil daripada itu, kajian makanan dari sudut proksemik, artifaktual dan gustik dalam bidang komunikasi sebenarnya memperlihatkan hidangan makanan dalam majlis bukan hanya semata-mata sebagai hidangan tetapi membawa bersama falsafah dan budaya etnik pengamal.
format Thesis
qualification_level Master's degree
author Nor Adila Samuri
author_facet Nor Adila Samuri
author_sort Nor Adila Samuri
title Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
title_short Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
title_full Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
title_fullStr Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
title_full_unstemmed Analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik Tidong Pulau Sebatik Tawau, Sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
title_sort analisis makna hidangan makanan dalam adat perkahwinan etnik tidong pulau sebatik tawau, sabah dari perspektif komunikasi bukan lisan
granting_institution Universiti Malaysia Sabah
granting_department Fakulti Sains Sosial Dan Kemanusiaan
publishDate 2022
url https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/1/24%20PAGES.pdf
https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/40733/2/FULLTEXT.pdf
_version_ 1818611374478065664